Kunst in de klas
Janneke 19 januari 2013
Ontwerpschema
Om een idee te krijgen hoe je de activiteiten kunt verdelen, kun je hier een groepsplan/ontwerpschema downloaden. In de lege vakken kun je de namen van kinderen in je groep vermelden met het doel waarmee je het kind wilt begeleiden: groepsplan/ontwerpschema kunst in de klas
Doel
Een thema waar allerlei mogelijkheden in zijn. Je kunt kiezen voor kunstenaars, het museum, kunstwerken, wat vind je mooi en wat niet en waarom niet, kleuren, technieken, etc.
Mijn doelen zijn:
- Kinderen leren welke verschillende kleuren er zijn en het verschil tussen lichte en donkere kleuren duidelijk maken.
- Kinderen laten ervaren dat mooi of niet mooi vinden van kunst allemaal mag, iedereen mag er het zijne van vinden
- Kinderen zelf kunst laten maken
- Kinderen leren wat een museum is en wat je daar kunt zien
Boeken
Onderzoek/uitstapjes
- Breng een bezoekje aan een museum en bekijk de kunst die daar aanwezig is.
- Mengen van kleuren en opdrachten met kleuren doen.
De kinderen hebben zelf zonnebloemen gepoot in een bekertje. Deze staan nu in een bloemenkasje en er komen al een paar plantjes naar boven.
Aankleding van de klas
De kleurenlijn; Hang een waslijn op in de klas. Spreek met de kinderen af dat een bepaalde periode een kleur centraal staat. Hang aan die waslijn alles op dat die kleur heeft en dat de kinderen van huis meenemen. Je kunt ook meerdere lijnen in de klas ophangen en daar allerlei kleuren verzamelen.
Kleurendozen; Je kunt ook dozen in een bepaalde kleur schilderen en hier alles van die kleur in verzamelen.
Schilderijen; Hang afbeeldingen van schilderijen op in de klas
Kijktafel;
Ideeën voor het thema kunst van andere leerkrachten
Van Elsie:
We hebben in de tweede en derde kleuterklas 3 weken rond het gedicht “blauw” van Johanna Kruit gewerkt. We hebben ons door bestaande kunstwerken zoals een uur blauw van Jan Fabre, borden uit Delft,… laten inspireren om ook blauwe kunstwerken te maken zoals blauwe schilderijen, een blauwe collage, blauwe juwelen, blauwe borden,…
Alle kleuters kwamen op school in het blauw en we hebben ons thema afgesloten met een heuse tentoonstelling. Met blauwe chips en een wijntje in de hand konden de ouders en grootouders al onze kunstwerken komen bewonderen! Ze waren heel enthousiast!
Opening van het thema
Toneelstuk van leerkrachten: Tante Sofie vindt haar muur zo leeg en wil graag kunst gaan kopen bij een kunstenaar. De eerste kunstenaar schildert abstract en daar houdt tante Sofie niet van, de volgende schildert fruitschalen en flessen. Dat vindt tante ook niks. De derde schildert hele mooie gekleurde bomen en dat is waar tante naar op zoek is. Tante houdt van kleur. Dat schilderij gaat ze kopen.
Hou daarna in de klas een gesprek over wat kinderen mooi en niet mooi vinden en waarom. Gebruik hierbij allerlei platen van verschillende schilderijen.
De lijst: Pak een mooie, lege lijst en zet die neer in de klas. Vraag de kinderen wat het is en waarvoor het dient. Hou de lijst daarna voor verschillende achtergronden. Wat vind je mooi en wat niet, waarom niet? Zet uiteindelijk de lijst ergens neer voor een mooi achtergrond. Bijvoorbeeld het raam buiten en laat de kinderen natekenen/naschilderen wat ze zien.
Maak een woordveld over kunst; wat weten de kinderen er van?
Schatkist;
In de schatkist zit: een palet, een model, een kleurenboekje, een penseel, een verfdoos, een verftube, een schildersdoek, een schildersezel, een schilderij, een reuzenpotlood, een passe-partout, een toegangskaartje voor een museum en een schilderijlijst. Deze spullen worden aan tweetallen uitgedeeld en de kinderen praten in tweetallen over wat ze hebben en waarvoor het dient. Later mogen ze het in de kring vertellen aan de anderen. Als kinderen niet weten wat het is, wordt de hulp van anderen gevraagd.
Concentratiespelletjes
- Leg verschillende kunstenaarsattributen onder een doek. Bespreek de attributen en benoem het. Doe daarna het doek er weer overheen. Wie weet nog wat er onder ligt?
- Kleurenrij maken; leg teldopjes in verschillende kleuren in een mandje. Begin eenvoudig met twee verschillende kleuren: rood – geel – rood – geel – welke kleur moet nu? Maak het steeds iets moeilijker: rood – rood – geel – rood – rood – geel – welke kleur is nu? Of meerdere kleuren gebruiken.
Knutselopdrachten
Zonnebloemen:
Zonnebloemen van Vincent van Gogh geschilderd op een achtergrond van gele ecoline
Groep 1 maakte ook zonnebloemen door een vel papier te beschilderen met gele, oranje en bruine verf. Hier hebben ze kleine bloemblaadjes geknipt en deze achter een bruin geschilderd bierviltje geplakt. Een stokje is de steel van de zonnebloem.
Lia stuurde een foto van een groepswerk van haar klas. Zonnebloemen geschilderd in wit, geel, blauw en bruin en later op een de achtergrond geplakt.
Els mailde haar zonnebloemen gebaseerd op Vincent van Gogh
Zelfportretten:
Een verzameling zelfportretten op verschillende manieren gemaakt op het prikbord.
Schilderen op A3 formaat
Portretten op een ecolineachtergrond getekend met een zwarte stift
Mondriaan:
Mondriaans op verschillende manieren gemaakt
Mondriaan op dik karton. De achtergrond is wit geschilderd en de kartonnen strepen zwart. De gekleurde vlakken zijn van golfkarton.
Mondriaan op dik karton. De achtergrond is wit geschilderd en de kartonnen strepen zwart. Verschillende vierkanten en rechthoeken zijn door de kinderen geverfd en er later opgeplakt.
Nijntje en een kunstwerk
Mondriaan gemaakt van hout: de lijsten zijn door de kinderen zelf getimmerd en op de witte vlakken liggen gekleurde blokjes hout
Vermeer; Het meisje met de parel
Kandinsky:
De cirkels van Kandinsky geschilderd door groep 1
Groep 2 heeft deze cirkels, gebaseerd op het schilderij van Kandinsky, zelf geknipt en deze hingen boven de tafel met de cirkels van groep 1
Groep 2 heeft een ondergrond met ecoline beschilderd op dik karton. Ook kregen ze allemaal losse vormen die ook gekleurd mochten worden. Toen dat droog was, mochten ze met zwarte stiften strepen trekken en vormen tekenen. Daarna werden de vormen erop gelijmd en dan is dit het resultaat:
Jan Wolkers:
Kunst van Escher:
Kleuren met een zwart potlood, daarna uitknippen en op een zwarte ondergrond plakken
Claude Monet;
Waterlelies gebaseerd op Claude Monet
Picasso;
Beelden van Picasso, gemaakt van karton
Beeld Picasso van hout
Picasso; papier en wasco
Algemeen:
Verftubes van een keukenrol.
Aan een kant dichtnieten en aan de andere kant een dop plakken.
Palet met penselen. De penselen zijn gemaakt van een keukenrol met haren van crêpepapier.
Schilderen en plakken met zilverpapier
Harten geknipt uit beschilderd papier
Doosjes versieren en op een zwarte ondergrond plakken
Een hoofd
Een schilderspalet van karton met daarop dopjes van een eierdoos
Plak een schildersezel van stroken
Schilderijlijstjes vouwen
Palet verven
Zelf de Mona Lisa naschilderen 
Handen n.a.v. werk van Richard Long
Zelfportret tekenen en zelf een houder maken van k’nex
Hoeken
Beelden maken van speelklei- Atelier maken waar de kinderen naar hartenlust mogen tekenen en schilderen. Spreek hier wel duidelijke regels af met de groep: wat mag je wel en niet doen, wat doe je als je klaar bent met een schilderij, waar laat je het schilderij, etc. Je kunt ook elke week een nieuwe opdracht geven: gebruik alleen de primaire kleuren, het blad moet helemaal vol geschilderd zijn, gebruik alleen vormen in je schilderij, stillevens maken, portrettekenen, natuurschilderijen maken. Gebruik in de laatste week echte schildersdoeken waarop iedereen zijn of haar meesterwerk mag maken.
Een Mona Lisa atelier
- Lijstenmakerij; Hier mogen de kinderen schilderijlijsten timmeren en beschilderen
- Verteltafel: Nijntje in het museum; zie hier een document over de opbouw van de verteltafel
Een van de kinderen heeft de verteltafel helemaal nagetekend!
- Museumhoek
Zelfgemaakte schilderijen in het museum en natuurlijk een kassa met kaartjes.
Kleurenhoek
Mondriaans van Nopper-
Het Gronings Museum nagebouwd in de bouwhoek 
Een lijst gemaakt van insteekmozaiek
De zonnebloemenhoek.
Wat was hier te doen? Zonnebloemen natekenen/naschilderen, de groei van de zaden volgen en een boek over zonnebloemen bekijken.
Wat moet er aan de orde komen?
- Wat is kunst
- Het museum
- Kleuren
- Verschillende kunstvormen
- Mooi of niet mooi
Spel en beweging
Inleiding: Hang in het speellokaal allemaal gekleurde cirkels of slingers op. Laat de kinderen rondlopen. Als de leerkracht op de trom slaat, zoeken de kinderen snel hun lievelingskleur op en gaan daar bij staan/zitten. Met de leerkracht worden de kleuren benoemd.
Nu mogen de kinderen rondlopen/rennen/huppelen/etc. Als de leerkracht een kleur hardop zegt, rennen de kinderen er zo snel mogelijk naar toe.
Spelletjes:
- Overloopspel; Aan twee kanten van het lokaal zijn strepen gemaakt. De kunstenaar staat in het midden. Deze noemt een kleur en iedereen die dezelfde kleur in de kleren heeft, mag naar de overkant rennen. De kunstenaar probeert de kleuren te vangen door de kinderen te tikken.
- De kunstenaar en de kleuren; In het midden van het speellokaal ligt een vierkante mat, dat is het schilderij. In de vier hoeken van het lokaal liggen ook matten. Elke mat vertegenwoordigt een kleur. Als de kunstenaar een kleur roept, gaan deze kinderen om het schilderij heen rennen. Roept de kunstenaar ik ga schilderen, dan probeert hij de kleuren te tikken. Ben je getikt dan ga je op het schilderij zitten.
- Estafette; De kunstenaar heeft papier nodig. Wie brengt het papier zo snel mogelijk naar de andere kant? Gebruik de breedte van het lokaal en geef elk kind twee vellen papier. Op een vel gaan ze staan. Ze leggen het tweede vel voor hen neer en gaan dan daar op staan. Vervolgens pakken ze het andere papier weer en leggen die voor hen neer, zo komen ze vooruit naar de andere kant van het lokaal. Wie komt er als eerste aan?
- Penselendief; De kunstenaar zit in een hoepel in het midden van het lokaal met een penseel achter zich. De kunstenaar heeft de ogen dicht. Als de kunstenaar hoort dat het penseel gepakt wordt, probeert hij de dief te tikken. De dief mag het penseel wel aan een ander geven. Als het penseel valt, is de dief af.
- Ra, ra, ra, wie heeft de kwast, die mooie kwast van goud? In het midden zit een kunstenaar. De andere kinderen zitten er in een kring omheen. Zij geven achter hun rug een penseel door. Als het liedje geëindigd is, mag de kunstenaar raden wie de kwast op de rug heeft.
- Joepie, Joepie; er is een kunstenaar gekomen, die heeft mijn vriendje meegenomen, maar ik zal er niet om treuren, gauw een ander weer gehaald, tralalalala, etc.
- Hoeveel penselen liggen er achter je? De kunstenaar zit voor in de klas met de ogen dicht. Iedereen is heel stil. De leerkracht wijst een of meerdere kinderen aan die zelf achter de kunstenaar mogen gaan zitten. Raad de kunstenaar het goed?
Muziek
In het muziekkastje zitten opdrachten voor de volgende onderdelen van de muzikale vorming: ritmeopdracht, dansopdracht, luisteropdracht, muziekinstrumenten, liedjes om aan te leren.
Ritme; Met behulp van plaatjes ritmes klappen of tikken met stokjes, van woorden over kunst: ritmeplaatjes
Dans; In Kleuterdans 2 staat de dans: toverbal. Deze past heel goed bij het thema. De Cd en het boekje zijn te bestellen bij: www.nevofoon.nl. Het liedje gaat over een bal met allerlei kleuren. De kinderen mogen steeds bewegen als ze een genoemde kleur in hun kleding hebben.
Luisteren; Bij www.kinderboekenmuziek.nl is een CD te bestellen waarop allerlei muziekfragmenten staan. Dit kunnen zijn: lieflijk, druk, springerig, vrolijk, droevig, eng, statig, etc. Ik geef de kinderen een strook papier die verdeeld is in vier vakken en ik laat vervolgens vier verschillende muziekfragmenten horen. De kinderen mogen er bij tekenen. Later bespreken we de tekenkunstwerken in de kring. Waarom heb je het zo getekend? Wat hoorde je?
Muziekinstrumenten; De xylofoon. De kunstenaar loopt de trap op en af. We luisteren naar de muziek en doen mee met onze vingers. Wat doet de kunstenaar en wat hoor je? Daarna mogen de kinderen om de beurt hetzelfde voordoen.
Liedjes; De volgende liedjes ga ik de kinderen aanleren:
In het grote liedjesboek staat:
- Rare vlekken blz. 70
- Alles heeft een kleur blz. 71
In het grote versjesboek staat:
- Kleuren mengen blz. 54
- De kunstenaar blz. 54
- Alle kleuren van de regenboog blz. 55
Opzegversje:
De stam rood en de takken geel
met mijn fijnste penseel
Een veeg hier, een lik daar
en een spat verf in mijn haar.
Ik ben topkunstenaar!
(Jan van Coillie)
Materialen
Andere materialen over kunst:
Kralenplanken
Taal
In de taalkast zitten voorwerpen waaraan verschillende taaloefeningen zijn gekoppeld: ko klapper: tellen woorden in zinnen en woordstukjes, ria rijm: voor rijmoefeningen, henk hak en piet plak: hakken en plakken, woordrups: begin en eindletters, Pipa Papegaai: voor luisterspelletjes: nazeggen zinnen, lange slang: lange en korte woorden herkennen, voorwerp passend bij het thema: raadsels, wel of niet goed, etc. vingerpopjes voor het geven van een voorstelling in het theatertje erboven, grote lade waar het boek van de week uitkomt en waar bladen in liggen met auditieve oefeningen erop.
Woordenschat
kunst – museum – schilderij – schildersezel – penselen – kwasten – lijst – passe-partout – verf – tentoonstelling – palet – bijschrift – collectie – beeldend kunstenaar – atelier – conservator (iemand die de museumcollectie bewaard) – depot – kunstacademie – galerie – suppoost – vitrine – oude dingen – tekening – portret – mooi of niet mooi – kleuren – beeld – sokkel – klei – boetseren – kijken – expositie
Rekenen/wiskunde
Bij elk thema wordt elke week een la wordt geopend waarna het figuur dat erin zit een opdracht gaat geven.
In de kast zitten: Levi het lieveheersbeestje; tellen en getallen, Sam de Schildpad; tijd, FotoFrits; ruimtelijke oefening, Barbapappa; vormen, Elmer; kleuren, Grote en kleine kangoeroe; begrippen, Bob de Bouwer; meten en wegen
Zo krijgen de kinderen elke week een opdracht voor de rest van de week. In de rekenhoek in de klas krijgt de opdracht een week lang een plek, zodat kinderen er zelfstandig mee aan de slag kunnen gaan.
- Opdrachten voor het rekenkastje
- Werkblad opdracht meten van schilderijlijstjes
- Werkblad opdracht tellen met kleurendobbelstenen
FotoFrits uit het rekenkastje had een probleem: Eerst deed zijn fototoestel het niet en kon hij niet fotograferen. Daarom hebben kinderen hun eigen hoofd getekend. Nadat FotoFrits de camera weer had opgehaald, maakte deze alleen maar halve foto’s. Daarom hebben de kinderen de andere helft van hun hoofd er zelf maar bijgetekend.
Begrippen:
Lichte en donkere kleuren
Namen van kleuren
Vormen
Grote en kleine schilderijen
Afsluiting van het thema
Erg leuk is om de ouders uit te nodigen in het museum. Daar mogen ze kaartjes kopen en worden rondgeleid door gidsen. De suppoosten bewaken de kunst. Intussen kunnen ouders de kunst bekijken die de kinderen hebben gemaakt.
Een van de ouders heeft tijdens de tentoonstelling deze prachtige Mondriaantaart gemaakt. En lekker dat deze was!
Bedankt
Deze pagina werd mede mogelijk door bijdragen van: Margriet van Laar (veel materialen), Ronella Koedam, Tineke van de Ploeg, Els van Tiel, Ina Schild (kralenplanken), Idelet van Dijken, Lia Severijns, Hilda Luth, Marije Bouma, Alda van Dijken, Tineke van de Ploeg, Minke Bosma en Olga Hogewoning. Bedankt voor jullie bijdragen.
loading...
Kunst in de klas,
